Thủ tục hải quan là một quy trình bắt buộc đối với hàng hóa xuất nhập khẩu, cũng như hàng hóa vận chuyển qua biên giới. Thực hiện thủ tục này giúp quản lý và kiểm soát hàng hóa một cách chặt chẽ, đảm bảo tuân thủ đúng quy định của pháp luật về thương mại quốc tế. Đối với các doanh nghiệp và cá nhân tham gia vào hoạt động xuất nhập khẩu, việc hiểu rõ về các địa điểm làm thủ tục hải quan là vô cùng quan trọng, giúp tiết kiệm thời gian, công sức và tránh các rủi ro pháp lý.
Trong bài viết này, hãy cùng Du Lịch Yêu Thích tìm hiểu chi tiết về các địa điểm làm thủ tục hải quan phổ biến tại Việt Nam, cũng như các thủ tục cần thiết khi làm thủ tục tại các địa điểm này.
Các địa điểm làm thủ tục hải quan tại Việt Nam
Địa Điểm Làm Thủ Tục Hải Quan
Việt Nam có hệ thống các cửa khẩu hải quan trải dài khắp cả nước, bao gồm các cửa khẩu đường bộ, cảng biển và cảng hàng không quốc tế. Tùy theo loại hình hàng hóa và phương thức vận chuyển, bạn có thể làm thủ tục hải quan tại các địa điểm làm thủ tục hải quan phù hợp.
Địa điểm làm thủ tục hải quan tại cảng biển
Các cảng biển là nơi tập trung hàng hóa xuất nhập khẩu lớn nhất tại Việt Nam. Với hệ thống cảng biển hiện đại và đa dạng, việc làm thủ tục hải quan tại các cảng biển diễn ra một cách chuyên nghiệp, đảm bảo việc xuất nhập khẩu hàng hóa thuận tiện và nhanh chóng.
Cảng Hải Phòng: Là một trong những cảng lớn nhất tại miền Bắc Việt Nam, cảng Hải Phòng là điểm đến phổ biến cho các doanh nghiệp làm thủ tục xuất nhập khẩu. Tại đây, bạn có thể làm thủ tục hải quan cho các loại hàng hóa vận chuyển bằng đường biển đến và đi từ khu vực phía Bắc.
Cảng Cát Lái (TP. Hồ Chí Minh): Nằm ở trung tâm TP. Hồ Chí Minh, cảng Cát Lái là cửa khẩu hàng hải lớn nhất miền Nam, đóng vai trò quan trọng trong xuất nhập khẩu hàng hóa của cả khu vực phía Nam.
Cảng Đà Nẵng: Đối với các doanh nghiệp khu vực miền Trung, cảng Đà Nẵng là một địa điểm làm thủ tục hải quan lý tưởng, giúp hàng hóa từ miền Trung được vận chuyển đi quốc tế một cách thuận tiện.
Thủ tục hải quan tại cảng biển:
Chuẩn bị hồ sơ: Hồ sơ làm thủ tục hải quan bao gồm tờ khai hải quan, hợp đồng mua bán, hóa đơn thương mại, chứng từ vận tải (vận đơn đường biển), và các giấy tờ liên quan đến hàng hóa như giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) nếu cần thiết.
Tiến hành kiểm tra hàng hóa: Hải quan tại cảng sẽ tiến hành kiểm tra hàng hóa, từ đó xác định tính hợp pháp và đảm bảo hàng hóa không vi phạm các quy định xuất nhập khẩu.
Hoàn tất thủ tục và thông quan: Sau khi hoàn tất kiểm tra, nếu hàng hóa không vi phạm, cơ quan hải quan sẽ cấp phép thông quan cho hàng hóa.
Địa điểm làm thủ tục hải quan tại cảng hàng không quốc tế
Cảng hàng không quốc tế là nơi xử lý lượng lớn hàng hóa được vận chuyển bằng đường hàng không, đặc biệt là các loại hàng hóa có giá trị cao hoặc yêu cầu giao nhận nhanh chóng.
Sân bay quốc tế Nội Bài (Hà Nội): Đây là một trong những cửa khẩu quan trọng ở khu vực phía Bắc dành cho hàng hóa xuất nhập khẩu qua đường hàng không. Các doanh nghiệp có thể làm thủ tục hải quan cho hàng hóa xuất nhập khẩu tại cửa khẩu này.
Sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất (TP. Hồ Chí Minh): Là cảng hàng không quốc tế lớn nhất Việt Nam, sân bay Tân Sơn Nhất là nơi làm thủ tục hải quan cho lượng lớn hàng hóa xuất nhập khẩu của cả nước, đặc biệt là khu vực miền Nam.
Sân bay quốc tế Đà Nẵng: Với vị trí trung tâm, sân bay Đà Nẵng giúp phục vụ nhu cầu xuất nhập khẩu hàng hóa của khu vực miền Trung.
Hồ sơ cần chuẩn bị: Tương tự như thủ tục tại cảng biển, các doanh nghiệp cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ bao gồm tờ khai hải quan, hợp đồng, hóa đơn thương mại và vận đơn đường hàng không.
Kiểm tra hàng hóa: Do đặc thù của hàng không, các cơ quan hải quan thường kiểm tra hàng hóa kỹ lưỡng hơn để đảm bảo an toàn, nhất là đối với các mặt hàng dễ cháy nổ, hàng hóa đặc biệt.
Thông quan: Sau khi kiểm tra và xác nhận hàng hóa không vi phạm, hàng hóa sẽ được thông quan nhanh chóng.
Địa điểm làm thủ tục hải quan tại cửa khẩu biên giới
Việt Nam có nhiều cửa khẩu biên giới giáp với Trung Quốc, Lào và Campuchia, giúp việc vận chuyển hàng hóa qua lại giữa các nước láng giềng diễn ra dễ dàng.
Cửa khẩu Hữu Nghị (Lạng Sơn): Đây là cửa khẩu quan trọng giữa Việt Nam và Trung Quốc, nơi thông quan lượng lớn hàng hóa xuất nhập khẩu qua biên giới hai nước.
Cửa khẩu Móng Cái (Quảng Ninh): Nằm ở phía Đông Bắc, cửa khẩu Móng Cái là địa điểm làm thủ tục hải quan cho hàng hóa vận chuyển qua Trung Quốc.
Cửa khẩu Lao Bảo (Quảng Trị): Cửa khẩu biên giới giữa Việt Nam và Lào, là nơi thông quan chủ yếu cho hàng hóa xuất nhập khẩu giữa hai nước.
Thủ tục hải quan tại cửa khẩu biên giới:
Hồ sơ cần chuẩn bị: Tờ khai hải quan, hợp đồng, hóa đơn thương mại và vận đơn đường bộ là các chứng từ cần thiết. Ngoài ra, với hàng hóa quá cảnh qua biên giới, cần có thêm giấy tờ chứng nhận nguồn gốc hàng hóa.
Kiểm tra hàng hóa: Hải quan sẽ tiến hành kiểm tra cả hàng hóa và phương tiện vận chuyển để đảm bảo hàng hóa không thuộc danh mục cấm và không vi phạm quy định thương mại quốc tế.
Hoàn tất thủ tục: Sau khi kiểm tra và xác nhận hàng hóa hợp pháp, hàng hóa sẽ được phép thông quan.
Địa điểm làm thủ tục hải quan tại các kho ngoại quan
Kho ngoại quan là khu vực lưu giữ hàng hóa tạm thời trong quá trình chờ hoàn tất thủ tục hải quan, thường được sử dụng khi hàng hóa chờ xuất nhập khẩu hoặc quá cảnh qua Việt Nam.
Kho ngoại quan TP. Hồ Chí Minh: Với nhiều kho ngoại quan lớn tại khu vực phía Nam, TP. Hồ Chí Minh là địa điểm lý tưởng cho các doanh nghiệp lưu giữ hàng hóa trước khi làm thủ tục hải quan.
Kho ngoại quan Hà Nội: Tương tự TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội cũng có nhiều kho ngoại quan phục vụ cho nhu cầu lưu giữ hàng hóa của doanh nghiệp khu vực phía Bắc.
Kho ngoại quan Đà Nẵng: Các kho ngoại quan tại Đà Nẵng giúp doanh nghiệp miền Trung có thêm lựa chọn trong việc lưu giữ hàng hóa chờ hoàn tất thủ tục.
Thủ tục tại kho ngoại quan:
Chuẩn bị hồ sơ: Bao gồm tờ khai hải quan, chứng từ vận tải, hóa đơn thương mại và các giấy tờ liên quan đến hàng hóa.
Kiểm tra hàng hóa: Hải quan sẽ kiểm tra hàng hóa và đối chiếu với các chứng từ để xác nhận tính hợp pháp.
Lưu giữ hàng hóa: Sau khi kiểm tra, hàng hóa sẽ được lưu giữ tại kho ngoại quan cho đến khi hoàn tất các thủ tục hải quan để xuất nhập khẩu.
Để làm thủ tục hải quan một cách thuận lợi và nhanh chóng, doanh nghiệp cần tuân thủ các bước sau:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ
Hồ sơ làm thủ tục hải quan cần bao gồm:
Tờ khai hải quan: Đây là giấy tờ quan trọng nhất trong quá trình làm thủ tục hải quan, bao gồm các thông tin chi tiết về hàng hóa, phương tiện vận chuyển và đối tác giao dịch.
Hóa đơn thương mại (Invoice): Hóa đơn thương mại là bằng chứng xác nhận giá trị hàng hóa và giao dịch thương mại giữa các bên liên quan.
Chứng từ vận tải (Vận đơn): Vận đơn là giấy tờ chứng nhận quyền sở hữu hàng hóa, và nó cũng là cơ sở để hải quan xác định phương thức vận chuyển của hàng hóa.
Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O): Đối với một số mặt hàng, giấy chứng nhận xuất xứ là yêu cầu bắt buộc khi làm thủ tục hải quan.
Bước 2: Khai báo hải quan
Sau khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, doanh nghiệp cần tiến hành khai báo hải quan. Quá trình khai báo hải quan hiện nay đã được số hóa qua Hệ thống thông quan điện tử (VNACCS/VCIS), giúp giảm thiểu thời gian và chi phí. Để khai báo thành công, bạn cần đăng ký tài khoản và sử dụng chữ ký số để xác nhận thông tin tờ khai.
Khai báo điện tử bao gồm các bước sau:
Đăng nhập vào hệ thống VNACCS/VCIS.
Điền đầy đủ thông tin về lô hàng, bao gồm tên hàng hóa, số lượng, giá trị, mã HS, nước xuất xứ, nước nhập khẩu, và các chứng từ đi kèm.
Nộp tờ khai hải quan và chờ phản hồi từ hệ thống. Nếu thông tin hợp lệ, hệ thống sẽ cấp số tờ khai và xác nhận nộp thành công.
Bước 3: Kiểm tra và đánh giá hải quan
Sau khi nộp tờ khai hải quan, hàng hóa của bạn sẽ được phân loại vào một trong ba luồng sau:
Luồng xanh: Hàng hóa không bị kiểm tra thực tế, chỉ cần thanh toán thuế và nhận hàng. Đây là trường hợp tốt nhất, giúp thông quan nhanh chóng.
Luồng vàng: Hải quan sẽ kiểm tra chứng từ trước khi quyết định thông quan. Các giấy tờ và thông tin cần được rà soát kỹ lưỡng.
Luồng đỏ: Hàng hóa sẽ bị kiểm tra thực tế, bao gồm cả việc mở container để đối chiếu với chứng từ. Quá trình này có thể mất nhiều thời gian hơn.
Nếu hàng hóa được phân vào luồng xanh hoặc vàng, quá trình thông quan sẽ nhanh hơn. Tuy nhiên, nếu rơi vào luồng đỏ, việc thông quan sẽ phụ thuộc vào kết quả kiểm tra thực tế của cơ quan hải quan.
Bước 4: Nộp thuế và các khoản phí liên quan
Sau khi hàng hóa được hải quan chấp nhận, doanh nghiệp cần nộp các khoản thuế và phí liên quan. Các khoản thuế bao gồm:
Thuế xuất nhập khẩu: Áp dụng cho các mặt hàng thuộc diện phải nộp thuế khi xuất nhập khẩu.
Thuế giá trị gia tăng (VAT): Áp dụng cho hầu hết các mặt hàng nhập khẩu vào Việt Nam.
Thuế tiêu thụ đặc biệt (nếu có): Áp dụng đối với một số mặt hàng đặc biệt như rượu, bia, thuốc lá, ô tô, xe máy.
Sau khi nộp thuế, doanh nghiệp cần nộp chứng từ thanh toán thuế cho cơ quan hải quan để hoàn tất quá trình thông quan.
Bước 5: Nhận hàng và hoàn tất thủ tục
Sau khi hoàn thành việc nộp thuế và nhận được sự chấp thuận từ cơ quan hải quan, doanh nghiệp có thể tiến hành lấy hàng từ các cảng biển, sân bay hoặc kho ngoại quan. Quy trình lấy hàng bao gồm:
Liên hệ với hãng vận chuyển để nhận thông tin về lô hàng.
Giao nộp chứng từ và phiếu nhận hàng tại kho hoặc cảng.
Khi hàng hóa đã được thông quan, doanh nghiệp cần kiểm tra kỹ lưỡng để đảm bảo hàng hóa không bị hư hỏng hoặc thiếu hụt trong quá trình vận chuyển. Nếu phát hiện bất kỳ sự cố nào, doanh nghiệp cần liên hệ ngay với bên vận chuyển hoặc hải quan để xử lý.
Những lưu ý khi làm thủ tục hải quan tại các địa điểm
Khi làm thủ tục hải quan tại các địa điểm làm thủ tục hải quan, doanh nghiệp cần lưu ý những điểm sau để đảm bảo quá trình thông quan diễn ra suôn sẻ và nhanh chóng:
Chuẩn bị đầy đủ và chính xác hồ sơ: Việc chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, chính xác và tuân thủ các quy định pháp luật là yếu tố quan trọng hàng đầu. Sai sót trong việc khai báo hải quan hoặc thiếu sót giấy tờ có thể dẫn đến việc hàng hóa bị trì hoãn hoặc phải kiểm tra thực tế.
Hiểu rõ mã HS của hàng hóa: Mã HS (Harmonized System) là mã số phân loại hàng hóa quốc tế, được sử dụng để tính thuế xuất nhập khẩu. Việc hiểu rõ mã HS của hàng hóa sẽ giúp doanh nghiệp xác định đúng mức thuế phải nộp, tránh trường hợp khai sai mã và bị xử phạt.
Kiểm tra quy định về hàng hóa đặc biệt: Một số loại hàng hóa như thực phẩm, dược phẩm, hóa chất, vũ khí, và các sản phẩm công nghệ cao có những quy định riêng về xuất nhập khẩu. Doanh nghiệp cần kiểm tra kỹ các quy định này trước khi làm thủ tục hải quan để đảm bảo hàng hóa không bị cấm hoặc hạn chế.
Sử dụng dịch vụ khai báo hải quan chuyên nghiệp: Nếu doanh nghiệp không có đủ kinh nghiệm hoặc nhân sự chuyên môn về thủ tục hải quan, việc sử dụng dịch vụ của các công ty khai báo hải quan chuyên nghiệp là một lựa chọn thông minh. Những công ty này sẽ giúp doanh nghiệp xử lý nhanh chóng các thủ tục phức tạp, giảm thiểu rủi ro và đảm bảo hàng hóa được thông quan đúng thời hạn.
Kết luận
Làm thủ tục hải quan là một quá trình phức tạp, đòi hỏi doanh nghiệp chuẩn bị kỹ lưỡng và tuân thủ đúng các quy định. Hiểu rõ về địa điểm làm thủ tục hải quan cùng quy trình thực hiện sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian và giảm rủi ro. Sự chuẩn bị đầy đủ giấy tờ, nắm vững quy trình, và tuân thủ quy định sẽ đảm bảo hàng hóa thông quan thuận lợi, giúp doanh nghiệp tăng cường hiệu quả trong hoạt động xuất nhập khẩu.
